ส่วนประกอบปูนปั้นสูตรต่างๆ

ส่วนประกอบปูนปั้นสูตรต่างๆ

ส่วนประกอบหลัก

ปูนขาว
ทราย
เส้นใย
กาว

อุปกรณ์ในการตำปูน

เครื่องร่อนปูน/ทราย
ครกกระเดื่อง

1.ปูนตำโบราณ

          มีผลงานปูนปั้นที่เก่าแก่งดงาม ปั้นประดับติดอาคารโบราณสถานหลายแห่ง ปัจจุบันมีให้พบเห็นได้หลายแห่ง เช่น แหล่งโบราณสถานจังหวัดสุโขทัย แหล่งโบราณสถานจังหวัดพระนครศรีอยุธยา รวมทั้งปูน ตําที่ปั้นประดับพุทธสถานหรือวัดต่างๆ ในจังหวัดเพชรบุรี และปูนที่ปั้นในท้องถิ่นภาคเหนือที่จังหวัดเชียงราย เชียงใหม่ เป็นต้น ปูนตําโบราณ มีกรรมวิธีการผลิตหลายขั้นตอน ช่างปั้นปูนในจังหวัดเพชรบุรีเป็นแหล่งใหญ่ที่ยังสามารถ ถ่ายทอด สืบสาน ดํารงรักษาสูตรปูนตําและกรรมวิธีแบบโบราณไว้ได้เป็นอย่างดี (พิจิตร นิ่มงาม, 2550)

วัสดุส่วนผสม และการเตรียมวัสดุ ปูนตําโบราณ

ปูนขาว

ทราย

กาว

เส้นใย

                1.1ปูนตำโบราณผสมผงซิลิกา

ภาพ ผงซิลิกา

ที่มา: Guangzhou Quanxu Technology

                ซิลิกามีสารประกอบหลักเป็นซิลิกาไดออกไซด์มากกว่าร้อยละ 95 อยู่ในรูปผลึกของควอตซ์นามาบดละเอียด เมื่อผสมเพิ่มในปูนตาส่งผลให้ปูนตามีคุณสมบัติเชิงกลดีขึ้น ช่วยลดช่องว่างและโพรงในเนื้อปูนตา อีกทั้งเม็ดผงซิลิกาที่มีขนาดเล็กมากๆ ยังสามารถทาปฏิกิริยากับแคลเซียมไฮดรอกไซด์ในเนื้อปูนได้ ความแข็งแกร่งเชื่อมแน่นของเนื้อปูนที่ผสมเพิ่มด้วยผงซิลิกาเกิดขึ้น สามารถให้ผลด้านกำลังรับแรงอัดและกาลังรับแรงดึงดีกว่าสูตรปูนตำโบราณ (สุรชัย ทรัพย์เพิ่ม, 2559)

วัสดุส่วนผสม และการเตรียมวัสดุ ปูนตําโบราณผสมผงซิลิกา

  1.ใช้ปูนตำสูตรโบราณของช่างปูนปั้นเพชรบุรี(ช่างสำเรียง พรพระ, สัมภาษณ์, 12 มีนาคม2557) มีสัดส่วนผสมโดยน้าหนัก ปูนขาว : ทราย : เส้นใยกระดาษ : น้ำกาวประสาน คือ 47.26 : 28.80 : 0.77 : 23.17 ผสมปูนตาด้วยการตำโดยใช้ครกกระเดื่องเป็นเวลา 90 นาที

    2.ผงซิลิกาบดละเอียด ขนาด 4 และ 37 ไมครอน (μm) มีเนื้อละเอียดสีขาว 

2.ปูนตำน้ำมัน

          เป็นปูนที่มีน้ำมันจากพืชเป็นส่วนผสม ไม่มีส่วนผสมที่เป็นน้ำ วัสดุที่ใช้ผสมส่วนมากจะแปรสภาพแล้วพร้อมนํามาใช้ได้ เลยจึงไม่ต้องจัดเตรียมวัสดุมากนัก ปูนน้ำมันปั้นแต่งได้ง่าย และมีระยะเวลาในการปั้นตกแต่งรายละเอียดเพียงพอ ในท้องถิ่นทางภาคกลางมักใช้ปั้นประดับอาคารสถานที่ที่อยู่ในร่ม เช่น ลวดลายประดับตามซุ้ม หรือบานประตู หน้าต่างพระอุโบสถ วิหารของวัดต่างๆ ปัจจุบันในท้องถิ่นทางภาคเหนือยังมีการปั้นปูนชนิดนี้ ประดับตามอาคารที่เป็นศาสนสถานทั่วไปมากมาย (พิจิตร นิ่มงาม, 2550)

วัสดุส่วนผสม และการเตรียมวัสดุปูนตําน้ำมัน

ปูนขาว

ทราย

น้ำมัน

เส้นใย

3.ตำปูน (ปูนเพชร)

           ช่างปูนปั้นเมืองเพชรบุรีมีวิถีการผสมปูนที่มีลักษณะพิเศษ โดยมีส่วนผสมสำคัญ จำนวน 5 อย่าง ได้แก่ ปูนขาว 2 ส่วน ทรายละเอียด 1 ส่วน น้ำตาลโตนดหรือน้ำตาลทราย(เดิมใช้น้ำอ้อย) กาวหนัง(เดิมใช้เปลือกประดู่เคี่ยวกับหนังวัว) ปัจจุบันจะใช้ส่วนผสมกาว 17 แผ่น น้ำตาล 7 กิโลกรัม นำมาเคียวให้เข้ากัน กระดาษฟาง (เดิมใช้ฟางข้าวที่แห้งแล้ว) ปัจจุบันใช้กระดาษฟางแช่น้ำ นำมาตำให้ละเอียด โดยผสมทรายลงไปเล็กน้อย (มหาวิทยาลัยราชภัฎเพชรบุรี, 2560)

 4.ปูนปั้นสำเร็จรูป

ภาพ ปูนปั้นสำเร็จรูป ทีพีไอ (M900)

ที่มา: ทีพีไอ โพลีน

                ปูนปั้นสำเร็จรูป ทีพีไอ เหมาะสำหรับงานปั้น ตกแต่ง ปั้นลวดลาย ฯลฯ สามารถผสมน้ำ แล้วใช้งานได้เลย สะดวก รวดเร็ว แข็งแรง ทนทาน เพราะผ่านการทดสอบโดยช่างปั้นมืออาชีพ ว่ามีคุณสมบัติที่สามารถทำงานปั้นได้ดีตามความต้องการ วัสดุผสมระหว่างปูนซีเมนต์ทีพีไอปอร์ตแลนด์ หินบดละเอียด ผ่านกระบวนการอบแห้งและคัดขนาด สารเคมีเพิ่มคุณภาพให้มีคุณสมบัติในการอุ้มน้ำ สารเคมีเพิ่มคุณภาพให้คุณสมบัติเพิ่มแรงยึดเกาะและลดความเปราะ และสารเคมีเพิ่มคุณภาพประเภทเส้นใย (ทีพีไอโอลีน เพาเวอร์,2560)